Tytuł „mecenasa” nie jest tytułem zawodowym, ale zwrotem grzecznościowym, stosowanym zarówno wobec radców prawnych jak i adwokatów, a dosyć często także względem aplikantów tych zawodów prawniczych.
W praktyce innymi słowy, iż mecenasem nazwać można zarówno radcę prawnego, a także adwokata. Uważa się również, że terminem tym ujmować można magistrów prawa, chociaż to praktykuje się rzadziej.
Osoba, która ukończyła studia prawnicze, lecz nie ukończyła żadnej z aplikacji prawniczej, zwykle nazywana jest po prostu prawnikiem. Określenie „mecenas” w stosunku do osób uprawiających jeden z zawodów prawniczych jest stosowane wyłącznie w naszym kraju – w pozostałych krajach nie spotyka się go w takim wykorzystaniu.
Tytuł ten jest tylko i wyłącznie umowny i nie protokołuje się go w jakimkolwiek z aktów prawnych używanych aktualnie w Polsce. To znaczy, że w przeciwieństwie do tytułów „adwokat” oraz „radca prawny” tytuł „mecenas” nie jest poddany jakiejkolwiek ochronie prawnej.
Biorąc pod uwagę, że mecenasem nazywa się adwokatów i radców prawnych to, aby całkowicie zrozumieć istotę tego zwrotu grzecznościowego, niezbędne jest przybliżenie zakresu obowiązków tych dwóch zawodów prawnych.
Warto jednak podkreślić, że ze względu na zwiększający się zakres kompetencji radców prawnych w ostatniej dekadzie różnice pomiędzy nimi, a adwokatami stały się coraz mniejsze.
Jakie są różnice pomiędzy adwokatem a radcą prawnym?
Formalnie rzecz ujmując tytuł adwokata może otrzymać osoba, która na początku zakończyła pięcioletnie studia prawnicze, po których odbyła trwającą 3 lata aplikację adwokacką kierowaną poprzez właściwy samorząd zawodowy. Co ważne, samo zakończenie aplikacji nie pozwala, ażeby być adwokatem w Warszawie; konieczne jest też pozytywne zdanie końcowego egzaminu zawodowego, który jest przeprowadzany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Wówczas wtedy dana osoba zostaje wpisana na listę adwokatów i może używać tego tytułu w własnej praktyce zawodowej.
Na czym polega różnica w wynajęciu adwokata a radcy prawnego?
Należałoby przy tej okazji dorzucić, że w przypadku radcy prawnego droga do uzyskania tytułu zawodowego jest prawie jednorodna – wyłączna różnica wiąże się z tym, iż aplikację radcowską prowadzi inny samorząd zawodowy, a po skończeniu aplikacji osoba pozostaje wpisana na listę radców prawnych.
Zarówno adwokat, oraz radca mają niemalże ten sam zakres kompetencji. W chwili obecnej obligatoryjną i kluczową różnicą pomiędzy tymi dwoma zawodami prawnymi jest brak możliwości zatrudnienia adwokata na bazie umowy o pracę.
Praktycznie to znaczy, że adwokat może współdziałać z przedsiębiorstwem lub osobą fizyczną wyłącznie na podstawie umowy cywilnoprawnej. Natomiast radca prawny może być zatrudniony na bazie umowy o pracę. Niemniej jednak, radca prawny nie może wtedy reprezentować klientów w sprawach karnych i karnoskarbowych w charakterze obrońcy. Co ciekawe, to ograniczenie nie tyczy się pracowników naukowych a także naukowo-dydaktycznych.